ABD tarafından Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’ne sunulan ve Gazze’de konuşlanması planlanan Uluslararası İstikrar Gücü’nün yetkilendirilmesini de içeren taslak farklı tepkilerle karşılaştı. Nitekim konseyin veto hakkına sahip daimî üyeleri Rusya ve Çin, ABD’nin sunduğu plana karşı çıktı. Taslakta Gazze Şeridi’nin Filistin Yönetimi’ne geçişinin belirsizliğine dikkat çekilirken, Moskova kendi taslağını BM’ye sundu.
Türkiye’nin de aralarında olduğu 9 ülke ise, BMGK gündeminde bulunan Gazze tasarısına destek açıklaması yaptı. Türkiye, ABD, Katar, Mısır, BAE, Suudi Arabistan, Endonezya, Pakistan ve Ürdün tarafından yapılan açıklamada, “Bunun samimi bir çaba olduğunu ve planın sadece İsrailliler ve Filistinliler arasında değil, tüm bölge için barış ve istikrara giden uygulanabilir bir yol sunduğunu vurgulamak istiyoruz” ifadesine yer verildi
‘Tasarıdan çıkarılsın’
Çin ve Rusya, ABD’nin ateşkes planı kapsamındaki ‘Barış Kurulu’nun tasarıdan tamamen çıkarılmasını talep ederken, Gazze’nin yönetimiyle ilgili süreçte Filistin yönetimine herhangi bir rol verilmemesine de tepki gösterdi. Metnin taslağına göre, ABD Başkanı Donald Trump’ın liderliğini yapacağı ve “Barış Kurulu” olarak bilinen bir geçiş yönetimi için yetki verilecek. 2027 sonuna kadar ABD ve katılımcı ülkelere verilen Gazze’yi yönetme ve güvenliği sağlama yetkisinin uzatılması da mümkün olacak.
ABD ne yapacak?
Bu gelişmelerin ardından ABD’nin BM’deki misyonu, Güvenlik Konseyi’nin planı desteklememesi halinde Filistinlilerin “ciddi sonuçlarla” karşılaşabileceği konusunda uyarıda bulundu. Çağrı, Rusya’nın Gazze’ye ilişkin kendi “karşı önerisini” konseye sunmasının ardından geldi. ABD’nin BM Daimi Temsilciliği’nden bir sözcü, Washington’ın kararı etrafında “uyumsuzluk yaratma girişimlerinin”, ateşkesin bozulması ve İsrail’in saldırılarına yeniden başlaması durumunda Gazze’deki Filistinliler için yalnızca “ciddi, somut ve tamamen önlenebilir sonuçlar” doğuracağını söyledi.
Öte yandan İsrail basınında yer alan haberlere göre, ABD’nin BM desteği olmadan yola devam edebileceği öne sürüldü. The Times of Israel’in konuştuğu diplomat ve yetkililer sürecin tıkanması durumunda Washington’ın müzakerelerden ayrılıp, BM onayı olmaksızın gönüllü ülkelerden oluşan bir güçle tek taraflı yola devam etmeyi tercih edebileceğini belirtti. ABD’nin planının BM Güvenlik Konseyi’nde yarın oylanması bekleniyor.
Filistin Devleti’nin önünü açabilecek ifade
ABD’nin BMGK’ye sunduğu tasarının Filistin Devleti’nin kurulmasının önünü açabilecek ifadeler barındırması İsrail’de rahatsızlık yarattı. Tasarı maddeleri arasında, “Filistin Yönetimi’nin reform planı makul bir biçimde uygulanmasının ve Gazze’nin yeniden inşasında ilerleme kaydedilmesinin ardından Filistinlilerin kendi kaderini tayin etmelerine ve bir devlet kurmalarına yönelik güvenilir bir yol için koşullar sağlanabilir” ifadesinin de yer aldığına dikkat çekildi.